İslamiyet’te Aile Ahlâkı

Kur’an-ı Kerim’de çok önem verilen konulardan birisi de aile ahlakıdır. Toplumun temelini oluşturan aile kavramı dinimizin önemsediği ve önemini vurguladığı bir bütünlüktür. Ayrıca Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) da aile kavramına ve aile ahlakına çok önem vermiştir.

Aile, toplumun temelini oluşturan çekirdektir. Sevgi, saygı ve birliktelik üzerine kurulan aile, toplumdaki en temel ve dolayısıyla da fazlasıyla önemli bir birimdir. Bir toplulukta bulunan ailelerin ahlakı güzelse, ailelerde yetişen çocuklar da güzel ahlakla yetişiyorsa o toplum ve devlet de huzur ve refah içerisinde olur. İslam dini aileye ve aile ahlakına çok büyük önem gösterir.

Eğer ki aile bireyleri İslam ahlakına sahip kişilerse, bu o ailede huzur ve güven ortamı olduğunu gösterir.

İslamiyet barış, merhamet, doğruluk ve dürüstlük dini olduğu kadar güzel ahlak dinidir. Bu değerleri önemseyen ve koruyan ailelerde insan gerçek sevgiyi, merhameti, samimiyeti, şükrü ve tefekkürü bulur. Aile ahlakını İslam ahlakı çerçevesinde oluşturan aileler, şüphesiz toplum için yararlı aileler olacaktır.

Bir insan hayatının her alanında dinin gerektirdiği gibi yaşayabilir ve buna gayret ederse, İslam o kişiye güzel ahlak da kazandırır. İslam ahlakının önemsendiği ve gözetildiği evlerde, Allah’ın (c.c.) Kur’an-ı Kerim’de de buyurduğu üzere ana babaya “öf” dahi demeyen vicdan ve merhamet sahibi çocuklar yetişir.

Aile ahlakını önemseyen ailelerdeki anne ve babalar, çocuklarının Allah (c.c.) korkusu olan hayırlı insanlar olmaları için çaba sarf ederler. İslam anlayışındaki aile ahlakının yaşandığı evlerdeki kişiler birbirlerine sevgi ve saygı gösteren, örnek davranışlı insanlardır.

Hadis-i Şerifler ile Aile Ahlakı

Efendimiz’in (s.a.v.) buyurmuştur ki;

“İmanca mü’minlerin en olgunu, ahlakı en güzel olup, aile bireylerine karşı en yumuşak ve lütufkar davranandır.” (Tirmizî)

Hadis-i şeriften de anlaşılacağı gibi Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Müslüman ailelerin evlerinde güzel ahlakın ilk ve öncelikli sırada olması gerektiğini belirtmiş.

Müslüman eşlerin hem birbirlerine hem de aile fertlerine karşı davranışlarının temeline anlayışı ve hoş görüyü oturtmaları gerekir. Böylece aile fertleri birbirlerini incitmeyen, çabuk öfkelenmeyen, öfkesine hakim olan bir ahlakı benimserler.

Ebu Davud’un (r.a.) rivayet ettiğine göre Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v);

“Ben, haklı olduğu hâlde bile tartışmayı ve çekişmeyi bırakan kimse için cennetin avlusunda bir köşk, şaka da olsa, yalan söylemekten kaçınan kimse için cennetin ortasında bir köşk ve ahlakı güzel olan kimse için de cennetin en yüksek yerinde bir köşk verileceğine kefilim.” (Ebû Davûd) buyurmuştur.

Hadis gereği, İslam ahlakıyla ahlaklanmış eşler, birbirleriyle tartışmaktan ve laf yarıştırmaktan uzak dururlar. Her iki eş de eğer bir tartışma başlarsa, o zaman birbirlerini kırmamak için tartışmadan ilk önce vazgeçen taraf olmak isterler.

İslama göre güzel ahlaklı ailelerde küs kalmak yoktur, anaya babaya ve evlatlara saygısızlık yoktur. Aile ahlakına önem veren aileler Allah’ın (c.c.)  buyruklarını önemseyen, hamd ile şükrü hayatından eksik etmeyen, terbiyeli ve aklını kullanmayı bilen evlatlar yetiştirirler.

Ayetler ile Aile Ahlakı

“Kadınlara mehirlerini gönül rızası ile (cömertçe) verin; eğer gönül hoşluğu ile o mehrin bir kısmını size bağışlarlarsa onu da afiyetle yeyin.”

Nisâ Suresi 4. Ayet

“İçinizden faziletli ve servet sahibi kimseler akrabaya, yoksullara, Allah yolunda göç edenlere (mallarından) vermeyeceklerine yemin etmesinler; bağışlasınlar; feragat göstersinler. Allah’ın sizi bağışlamasını arzulamaz mısınız? Allah çok bağışlayandır, çok merhametlidir.”

                                                                                                                    Nûr Suresi 22. Ayet

“Eğer bir kadın kocasının geçimsizliğinden yahut kendisinden yüz çevirmesinden endişe ederse, aralarında bir sulh yapmalarında onlara günah yoktur. Sulh (daima) hayırlıdır. Zaten nefisler kıskançlığa hazırdır. Eğer iyi geçinir ve Allah’tan korkarsanız şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdardır.”

                                                                                                                  Nisâ Suresi 128. Ayet

“Üzerine düşüp uğraşsanız da kadınlar arasında âdil davranmaya güç yetiremezsiniz; bâri birisine tamamen kapılıp da diğerini askıya alınmış gibi bırakmayın. Eğer arayı düzeltir, günahtan sakınırsanız Allah şüphesiz çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir.”

                                                                                                                  Nisâ Suresi 129. Ayet

“Onlara (Peygamber’in hanımlarına) babaları, oğulları, kardeşleri, kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kadınları (mümin kadınlar) ve ellerinin altında bulunan câriyelerinden dolayı bir günah yoktur. (Ey Peygamber hanımları!) Allah’tan korkun; şüphesiz Allah, her şeye şahittir.”

                                                                                                                 Ahzâb Suresi 55. Ayet

“Kaynaşmanız için size kendi (cinsi)nizden eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet peydâ etmesi de O’nun (varlığının) delillerindendir. Doğrusu bunda, iyi düşünen bir kavim için ibretler vardır.”

                                                                                                                   Rûm Suresi 21. Ayet

“Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun. Onun başında, acımasız, güçlü, Allah’ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve emredildiklerini yapan melekler vardır.”