15 Temmuz Darbe Girişimi veya 2016 Türkiye Askerî Darbe Teşebbüsü, darbecilerin verdiği isimle Harekât Yıldırım veya Yurtta Sulh Harekâtı, 15-16 Temmuz 2016 tarihleri arasında Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyiolarak tanımlayan bir grup asker tarafından Türkiye‘de yaşanan askerî darbe girişimidir.
| Tarih |
15-16 Temmuz 2016 |
| Yer |
Ankara[1] • İstanbul[2] • Malatya[3] • Marmaris[4] • Pasif direniş yaşanan çeşitli bölgeler[5] |
| Sebep |
AK Parti-Gülen Hareketi çatışması |
| Hedef |
65. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti •Türkiye cumhurbaşkanı |
| Yöntem |
Askerî darbe |
| Sonuç |
Başarısız, bastırıldı.[6]
Önemli olaylar:
- Askerî güçler ve polisler arasında yoğun çatışma yaşandı, sivillere ateş açıldı.[7]
- Atatürk Havalimanıele geçirildi.[8]
- Türkiye Büyük Millet Meclisibombalandı.[9]
- Ülke çapında darbecilere yönelik gözaltı ve soruşturmalar başladı.[10][11]
- 2016-2020 arası toplam 125.678 kişi; kamudan ve TSK’den, çıkarılan KHK’ler ile ihraç edildi.[12]
- 2016-2022 arası Gülen Hareketibağlantılı toplam 332.884 kişi gözaltına alındı, 101.000 kişi tutuklandı.[13]
- Ülke çapında üç aylık periyotlar hâlinde, toplam yedi kez olmak üzere iki yıl boyunca olağanüstü hâl ilân edildi.[14][15][16]
- Hükûmet politikalarına muhalif çeşitli kesimlerce başta darbeci olduğu iddia edilen kişilere yönelik başlayan tasfiyelerin, OHALkoşullarında hükûmet tarafından genişletilerek çeşitli hükûmet karşıtı kesimlere karşı da uygulandığı iddia edildi.[17][18][19][20][21]
- 4.130 kişi doğrudan darbe suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapse mahkûm edildi.
- TSK’nın resmî internet sitesi ve TRT‘de yayınlanan bildiride ordunun yönetime el koyduğu ifade edilerek ülkede sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildiği açıklandı. İstanbul’daki Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri, bir grup rütbeli asker ve Hava Harp Okulu öğrencisi tarafından kapatıldı.[58]Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı İsmail Kahraman ve yaklaşık elli milletvekilinin Meclis’te bulunduğu sırada F-16 savaş uçakları Meclis üzerinde uçuş yaparak parlamentoyu dört defa bombaladı. Ankara’nın Beştepe semtinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı‘na bombalama girişiminde bulunulsa da başarılı olunamadı. Muğla‘nın Marmarisilçesinde bir otelde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘a karşı suikast girişiminde bulunuldu. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi, Genelkurmay II. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga ve bazı üst düzey komutanlar; darbeye kalkışan askerler tarafından rehin alındı.[59] Deniz Kuvvetleri KomutanıOramiral Bülent Bostanoğlu ise ‘sık sık yer değiştirmesi’ dolayısıyla darbeciler tarafından bulunamamıştır.[60]
Gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk‘te kanalın Ankara temsilcisi Hande Fırat‘la FaceTime üzerinden iletişime geçerek darbecilere hiçbir şekilde imkân tanınmayacağını ifade ederek halkı darbeye tepki göstermek için meydanlara ve havalimanlarına çıkmaya davet etti. Çağrının ardından Türkiye‘nin birçok ilinde darbe karşıtı protesto gösterileri düzenlendi.
16 Temmuz sabahı, TSK ve Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin düzenlediği operasyonlar sonucunda askerî darbe girişimi bastırıldı ve askerler silahları ile birlikte teslim oldu. Olaylar sonucunda 104’ü darbe yanlısı asker olmak üzere 300’den fazla kişi hayatını kaybetti, 1.491 kişi yaralandı, farklı rütbelerden 8.036 asker gözaltına alındı. Yargı ve sivil siyaset mensupları dâhil olmak üzere, toplam gözaltı sayısı 22 Temmuz tarihi ile birlikte 10 bini buldu. Bunun yanı sıra askerî, idari ve adli kurumlarda birçok kişi görevden alındı.
Gülen Hareketi destekli olduğu öne sürülen askerî darbe girişiminin ardından İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı ve Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu‘nun anayasal düzene karşı suçlar kapsamında yer alan “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ve Türkiye Cumhuriyeti hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs”, “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası‘nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye teşebbüs”, “halkı, Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine karşı silahlı isyana tahrik” ve “cumhurbaşkanına suikast” suçlarından soruşturma başlatıldı. 21 Temmuz’da Millî Güvenlik Kurulu toplantısı sonrasında TBMM tarafından Anayasa’nın 120. maddesi gereğince üç ay süreyle olağanüstü hâl ilan edildi. İlan edilen olağanüstü hâl darbe girişiminin ardından geçen iki yıllık süreyi kapsayacak şekilde uzatıldı. Girişimin ardından başlatılan tasfiye süresince Nisan 2018 itibarıyla 160 bin kişi gözaltına alındı, FETÖ/PDY üyesi suçlamasıyla 50 bin kişi tutuklandı ve 152 bin kamu personeli görevlerinden ihraç edildi. Darbe girişimini izleyen dört yıllık sürede 289 dava açıldı, karara bağlanan 275 davada toplamda 4 bin 130 sanık hüküm giydi.[22]
|
Yazar: EfuLim
Görüntüleme: 73 defa
Kategori: 15 Temmuz, Genel, gündem, Haber
Yayınlanma Tarihi: 15 Temmuz 2023
15 Temmuz
Türkiye'nin en iyi radyosunu sende hemen dinle.
KaLp
Hayatimizdaki onemli olaylardan biri bu gunu unutmayip paylasim yaptiginiz icin tesekkurler. Vatan icin turk milletinin direnisi ve gucunun en guzel temsili. Sehitlerimize rahmet diliyorum